Wyjazd studyjny do Schwarzwaldu

9-17 października 2009 rok

Opracowanie: Karol Gutsze

W październiku 2009r. Lokalna Grupa Działania "Bory Tucholskie" zorganizowała wyjazd studyjny do Schwarzwaldu. Wyjazd był częścią projektu pt. "Razem znaczy lepiej - rozwój sieci NGO w Borach Tucholskich".

Po co pojechaliśmy?

Celem wyjazdu było:

nawiązanie kontaktów z niemieckimi organizacjami pozarządowymi,
zapoznanie się z ich sposobami i efektami działania,
podpatrzenie dobrych, sprawdzonych rozwiązań oraz
omówienie możliwości przyszłej współpracy.

U kogo gościliśmy?

Odwiedziliśmy teren działania LGD "Północny Schwarzwald" oraz LGD "Południowy Schwarzwald". Oprócz kierowników biura obu tych organizacji, pani Grzesik oraz pana Metsch, naszymi przewodnikami byli: zastępca burmistrza Bad Liebenzell, prezes zarządu Uzdrowiska Bad Liebenzell, przedstawiciel Biura Planowania Przestrzennego, przedstawicielka Centrum Kompetencji Turystycznej w Baiersbronn, właściciel hotelu tematycznego specjalizującego się w wędrówkach pieszych, współwłaściciel kolejki linowej i restauracji górskiej, burmistrz miejscowości Hasel oraz nauczyciel hisotrii i pasjonat realizujący w Gersbach projekty z młodzieżą. Kluczową osobą łączącą wszystkie te spotkania był pan Patrick Lehnes, który inicjował, koordynował oraz realizował wiele projektów turystycznych na terenie Schwarzwaldu. W drodze powrotnej mieliśmy okazję gościć u przedstwicieli Europejskiego Centrum Spotkań Młodzieży w Weimarze. Wszystkie napotkane osoby, oprócz działalności zawodowej, były mocno zaangażowane w działalność społeczną.

Co zobaczyliśmy?

Pierwszym celem podróży była miejscowość Bad Liebenzell. Zobaczyliśmy tam projekty realizowane przez miasto oraz przez uzdrowisko, częściowo współfinanowane z programu Leader. Zaliczały się do nich:

sala obrad Rady Miejskiej,
instalacja "Droga Planetarna",
oświetlenie parku zdrojowego,
kompleks saun "Sauna Pinea",
baseny termalne.

W Bainberg, w pobliżu Bad Liebenzell zobaczyliśmy

ścieżkę tematyczną "Pierwsi osadnicy w Schwarzwaldzie",
sposób przystosowania ścieżki tematycznej dla osób niewidomych,
efekty i metody wspólnych działań mieszkańców, lokalnych stowarzyszeń i samorządu,
święto plonów połączone z poczęstunkiem,

W Baiersbronn spotkaliśmy się z przedstawicielką stowarzyszenia zajmującego się rozwojem turystyki pieszej i prowadzącego Centrum Informacji dla Wędrowców (będącego uzupełnieniem "normalnego" centrum informacji turystycznej prowadzonego przez gminę). Zobaczyliśmy:

Centrum Informacji dla Wędrowców
chatę górską zbudowaną w ramach Leadera, w której prowadzona jest restauracja oraz piwiarnia serwująca ważone na miejcu piwo, utworzoną z pieniędzy publicznych jako uzupełnienie prywatnej infrastruktury turystycznej,
hotel wyspecjaliżowany w turystyce pieszej,

zesaw tablic informacyjnych na temat walorów okolicy,
oznakowanie szlaków turystycznych, jednorodne dla całego Schwarzwaldu,
promocję lokalnych win i potraw

Następnym etapem naszej podróży był region południowego Schwarzwaldu. Zobaczyliśmy:

ścieżkę tematyczną współfinansowaną z Leadera na Belchen, trzecim co do wielkości a zarazem najpiękniejszym szczycie Schwarzwaldu,
kolejkę linową oraz usytuowaną na szczycie restaurację, uruchomioną w celu ochrony okolicy przed ruchem samochodowym,
przykłady współpracy z prywatnymi przedsiębiorcami oraz problemy z tym związane, polegające na niewystarczającym uświadomieniu wspólnego intersu oraz braku osób odpowiedzialnych za utrzymanie infrastruktury turystycznej,

miasto Freiburg, nastawione na dochody z turystyki,
"Drogę Krasnali" w Hasel,

ścieżkę tematyczną związaną z linią umocnień obronnych w Gersbach,
ścieżkę tematyczną dotyczącą Baroku w Gersbach, opowiadającą o epoce baroku z punktu widzenia biednych ludzi oraz
typową chatę Schwarzwaldzką, w której mieści się współczesna, ekskluzywna restauracja.

W drodze powrotnej podziwialiśmy organizację turystyki związaną z zagospodarowaniem górnego Renu, odbyliśmy rejs statkiem po Jeziorze Bodeńskim, będącym jedną z najważniejszych atrakcji regionu.
Nocowaliśmy w Eurpejskim Centrum Spotkań Młodzieży w Weimarze, w którym spotkaliśmy się z jego reprezentantami. Mogliśmy

dowiedzieć się o prowadzonej tam działalności,

poznać sposób finansowania takich przedsięwzięć w Niemczech,

poznać zasady współpracy z tego typu instytucjami w Niemczech,
przedstawić naszą okolicę i reprezentowane przez uczestników wyjazdu organizacje.

Co pozostanie po wyjeździe?

W pamięci wszystkich uczestników pozostaną piękne okolice Schwarzwaldu - jednego z najbardziej znanych regionów turystycznych Niemiec.
Nawiązaliśmy wiele ciekawych kontaktów, które w sprzyjających warunkach mogą zaowocować dalszą współpracą. Poznaliśmy też zasadniczą różnicę między LGD w Niemczech i w Polsce - w Niemczech LGD zajmuje się jedynie projektami finansowanymi w ramach Leadera, a ich głównym problemem jest namówienie samorządów do realizacji projektów (ze względu na konieczność poniesienia przez samorządy 50% kosztów). W związku z tym LGD mają trudności z absorbcją przyznanych środków.
Poznane organizacje wyrażały w ramach opracowanych strategii rozwoju chęć współpracy z naszymi organizacjami na poziomie konkretnych projektów, padły propozycje realizacji projektów partnerskich dotyczących opracowania atrakcji turystycznych dotyczących kolejnictwa, opracowania szlaków turystyki fotograficznej, współpracy w zakresie szkolenia wyspecjalizowanych grup przewodników lokalnych, fachowej pomocy przy opracowaniu spójnej koncepcji turystycznej oraz wiele innych.
Okolice Schwarzwaldu od ponad 100 lat są znanym regionem turystycznym, wiele stosowanych tam rozwiązań może zostać przeniesionych na nasz teren (nie w całości, ale przynajmniej w części). Zobaczyliśmy, jak ważne jest zaangażowanie lokalnych stowarzyszeń dla zachowania trwałości projektu, poznaliśmy trudności związane ze współpracą samorządu z przedsiębiorcami, poznaliśmy sposoby zarabiania na turystyce.
Mogliśmy też docenić rolę właściwego planowania strategii regionalnej oraz korzyści płynące z włączenia fachowców w ich przygotowanie i realizację.
Poza tym mieliśmy okazję do promocji regionu Borów Tucholskich, wszystkich goszczących nas zapraszaliśmy do nas, zostawiliśmy im próbki lokalnych smakołyków, albumy przedstawiające uroki naszej okolicy, adresy i kontakty do naszych lokalnych organizacji. Mamy nadzieję, że część z nich zachęciliśmy do przyjadu, a pozostali zapoznają się z naszym regionem przynajmniej w internecie.
O naszej wizycie informowała lokalna prasa - w dwóch gazetach lokalnych ukazała się relacja z naszego pobytu. Tego typu bezpośrednia promocja przyczynia się do kreowania pozytywnego, sąsiedzkiego wizerunku Polski, a w szczególności Borów Tucholskich w Niemczech.
Można więc powiedzieć, że założone cele wyjazdu zostały w pełni zrealizowane.

Dlaczego Schwarzwald?

Na wybór celu wyjazdu mogli mieć wpływ wszyscy jego uczestnicy. Podstawowym założeniem projektu jest pobudzenie inicjatywy biorących w nim udział organizacji. Schwarzwald został wybrany ze wględu na prężną działalność Lokalnych Grup Działania z tego terenu, długie tradycje związane z rozwojem turystyki, podobieństwa do Borów Tucholskich (małe zaludnienie, niewielki rozwój przemysłu, duża lesistość), ciekawe projekty turystyczne realizowane w ostatnich latach, kontakty nawiązane przez Powiat Tucholski oraz osobiste kontakty z kluczowymi dla rozwoju turystyki osobami z tego regionu.
Dodatkowym atutem był fakt, iż wiele osób biorących udział w wyjeździe potrafi porozumieć się po niemiecku (lub ew. angielsku), co jest podstawowym warunkiem rozwoju dalszych kontaktów.
Ewentualna współpraca Powiatu Tucholskiego z regionem Północnego Schwarzwaldu będzie znaczne łatwiejsza i bardziej owocna, jeśli będą jej towarzyszyły także kontakty na innych płaszczyznach, w tym na płaszczyźnie Lokalnych Grup Działania jak i pojedyńczych organizacji i stowarzyszeń.

Napisali o nas:

Badische Zeitung
LAG Nordschwarzwald
Schwarzwaelder Bote

Kto był z nami?

W wyjeździe wzięli udział:

Beata Wiśnioch z Kęsowa
Karol Gutsze z Adamkowa
Teresa Cherek-Kanabaj ze Śliwic
Barbara Piasecka z Gostycyna
Fryderyk Sikorski z Krzywogońca
Krzysztof Bujny z Tucholi
Janina Kołodziejska z Pruszcza
Anita Łysek-Gracz ze Świekatowa
Wioletta Szymczak z Lubiewa
Magdalena Żak z Tucholi
Paulina Skarupa z Tucholi
Renata Borowiecka-Gutsze z Adamkowa
Andrzej Kowalski z Osia
Włodzimierz Wojciechowski z Tlenia
Monika Kazimierczak z Lniana
Maria Spychalska ze Śliwic
Anna Szwarc ze Śliwic
Jan Bonk z Cekcyna

Wyjazd pilotowała pani Małgorzata Budzichowska, a przejazdy zapewniła firma Aleksander z Małego Mędromierza.

W wyjeździe mogli wziąć udział członkowie i pracownicy organizacji pozarządowych z terenu działania LGD "Bory Tucholskie". Informacja o wyjeździe podana była w prasie lokalnej oraz na stronach internetowych LGD. Rekrutacja odbywała się na podstawie zgłoszeń dostępnych w biurze LGD oraz na stronie internetowej. Ostateczną listę uczestników sporządził zarząd LGD na podstawie wcześniej ustalonych kryteriów.

StoPA

Stowarzyszenie na rzecz Pamiętowa i Adamkowa